Khoa cử Ngô_Trí_Hòa

Ngô Trí Hòa người xã Lý Trai, huyện Đông Thành, tỉnh Nghệ An, Việt Nam. Cụ tổ là Ngô Công Định từ Bắc Ninh vào đây lập nghiệp năm 1480[1]. Cha ông là Ngô Trí Tri.

Năm 1592 đời Lê Thế Tông, hai cha con ông cùng đi thi. Năm đó ông 28 tuổi, cha ông 56 tuổi. Kết quả trong kỳ thi đó cả hai cha con cùng đỗ tiến sĩ: Ngô Trí Tri đỗ tam giáp tiến sĩ, còn Ngô Trí Hòa đỗ hoàng giáp thứ hai (đỗ đầu là Trịnh Cảnh Thụy). Tên tuổi cha con ông (cùng Trịnh Cảnh Thụy) được ghi tại bia tiến sĩ số 21 trong Văn Miếu[2][3].

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử khoa cử Việt Nam có hai cha con cùng đỗ tiến sĩ trong một khoa thi[4][5]. Vua Lê Thế Tông tặng bức trướng cho hai cha con vinh quy bái tổ có 10 chữ vàng cũng nói về điều chưa từng có trong khoa bảng Việt Nam:

"Khoa danh thiên hạ hữu, phụ tử thế gian vô"

Nghĩa là:

Đậu đại khoa trong nước có nhiều người, nhưng cha con cùng đậu một khoa thì chưa thấy bao giờ[6][7].

Bài ký đề tên Tiến sĩ khoa thi đó đã ghi lại hiện tượng này như một biểu tượng của triều đại thịnh trị, thanh bình: "Ai nấy đều lấy làm sung sướng được trông thấy cảnh đời thái bình, dưới triều vua thánh, có cha con cùng đỗ một khoa thật là thịnh hội và văn minh vậy"[3][7][8].

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Ngô_Trí_Hòa http://congannghean.com.vn/NewsDetails.aspx?NewsID... http://ngheandost.gov.vn/?module=311&subID=125&new... http://www.thanglonghanoi.gov.vn/channel/25/2010/0... http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=1168&Cat... http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=1179&Cat... http://www.tienphong.vn/van-nghe/95197/Gia-dinh-Ho... http://vanhoanghean.vn/tap-chi/dat-nuoc-xu-nghe/71... https://web.archive.org/web/20100622053001/http://... https://web.archive.org/web/20100930182738/http://...